कम नभएको भ्रष्टाचार

    माघ १०, २०७६              सम्पादकीय

विश्वका विभिन्न मुलकहरूमा भ्रष्टाचारको गति बढ्दो अवस्थाको देखिएको छ । विकसित राष्ट्र होस् या विकासउन्मुख राष्ट्र सबैमा अहिले भ्रष्टाचार चुलिदो अवस्थामा पुगेको छ ।

बिहीबार मात्रै सार्वजनिक भएको एक तथ्याङ्कले विश्वभरीकै विभिन्न देशको सुशासन र भ्रष्टाचारको अवस्था चिन्ताजनक रहेको देखाइनुले भ्रष्टाचारको गति बढेको प्रष्ट पारेको छ ।

विश्वको शक्तिशाली राष्ट्र समेतमा बढी भ्रष्टाचार देखिएको छ । ट्रान्सपरेन्सी इन्टरनेसनल (टिआई)ले जारी गरेको भ्रष्टाचार अवधारणा सूचाकांक ‘करप्सन पर्सेप्सन इन्डेक्स (सिपिआई) २०१९’ले यस्तो देखाएको हो ।

भ्रष्टाचार निवारण सम्बन्धी विश्रूवव्यापी सूचांकमा नेपालको स्थान गत वर्षभन्दा थोरै सुधार सुधारउन्मुख देखिएको छ । त्यसमा पनि राजनीतिक भ्रष्टाचार बढी देखाइएको छ ।

ट्रान्सपरेन्सी इन्टरनेसनल (टिआई)ले जारी गरेको भ्रष्टाचार अवधारणा सूचांक करप्सन पर्सेप्सन इन्डेक्स (सिपिआई) २०१९मा नेपाल यसपटक ११३औं स्थानमा भने उक्लिएको छ ।

विश्वका ६ संस्थाले गरेको सर्वेक्षणले सार्वजनिक भएको तथ्यांकमा राजनीतिक र नीतिगत भ्रष्टाचार मौलाएको प्रष्ट्याएको छ । भ्रष्टाचारको गतिमा नेपाल बढी भ्रष्टाचार हुने मुलुकमा सूचिकृत भएको छ ।

१ सय ८० देशको भ्रष्टाचार तथा सुशासनको अध्ययन गरी तयार गरेको रिपोर्ट बिहीबार विश्वव्यापी रूपमा सार्वजनिक गरिएको छ । यो तथ्यांकले विश्वमै भ्रष्टाचार बढ्दो अबस्थामा रहेको देखाएको छ ।

सबैभन्दा कम भ्रष्टाचार हुने मुलुक डेनमार्क देखिएको छ । एक सय पूर्णाङ्क आधार मानेर गरिएको सर्वेक्षणमा डेनमार्कले ८७ नम्बर ल्याएको छ । नेपालले भने ३४ नम्बर ल्याएको छ । अघिल्लो वर्ष ३१ मात्रै ल्याएको थियो ।

विश्वमा सबैभन्दा बढी भ्रष्टाचार हुने मुलुक सोमालिया भएको देखाइएको छ । जसको जम्मा ९ अंक रहेकोे छ । ४३ नम्बर आएको खण्डमा भ्रष्टाचार निवारणको अवस्थामा सामान्यतः सन्तोषजनक मानिन्छ ।

५० बढी ल्याउँदा भ्रष्टाचार निवारणमा प्रगति भएको मानिन्छ । तर विश्वका धेरै राष्ट्रहरू यो अवस्थामा पुगेका छैन । विश्वमा नै भ्रष्टाचार बढ्दो क्रममा रहेको छ । यसको न्यूनीकरणको लागि राजनीतिक भ्रष्टाचार कम कम हुन आवश्यक देखिन्छ ।

नेपालका सार्वजनिक निकायमा भ्रष्टाचारको स्थिति चिन्ताजनक रहेकोे छ । सुशासन कमजोर हुँदा भ्रष्टाचार मौलाउनु र मुलुकको अवस्था चिन्ताजकन हुनु स्वभाविक हो । अब सुशासन बलियो बनाउन लाग्नुपर्छ ।

अनि मात्र भ्रष्टाचार कम गर्ने आधार सिर्जना हुनेछ । नेपालको सार्वजनिक क्षेत्रमा भ्रष्टाचार, व्यापार, व्यवसायमा घुस, सार्वजनिक पद र अधिकारको दुरूपयोग, अनुगमन र कारबाहीमा कमी, सूचनामा नागरिकको पहुँचमा कमी,

राजनीतिमा भ्रष्टाचारजस्ता दीर्घकालीन समस्या विद्यमान रहदै आउनुले नेपालको भ्रष्टाचार नियन्त्रण र कम हुन नसकेको हो । यसतर्फ पनि सचेत हुन आवश्यक छ । कुराले मात्रै भन्दा पनि कामले सुसाशन कायम गर्न राज्य संयन्त्र लाग्नुपर्छ ।