Engineer News
engineerkhabr
  • गृहपृष्ठ
  • अर्थ
  • संवाद
  • समाज
  • फिचर
  • खेलकुद
  • सम्पादकीय
  • E- Paper

६५ वर्षदेखिको पहिरो नियन्त्रण बाहिर

    साउन १७, २०७७         

epradeshtoday

पहिरोको उच्च जोखिममा कपुरकोट र राप्ती राजमार्ग


गोपाल शर्मा भट्टराई
दाङ, १७ साउन । राप्ती राजमार्गको तुलसीपुर–सल्यान सडकखण्डको कपुरकोट क्षेत्र पहिरोको उच्च जोखिममा रहेको छ । राजमार्ग र कपुरकोट बजार ६५ वर्षदेखि जोखिममा छ । तर त्यसको उचित व्यवस्थापन भने अहिलेसम्म पनि हुन सकेको छैन ।

६५ वर्षदेखिको पहिरोको नियन्त्रणका लागि राज्यले पहल नगरेपछि अहिले सडक र कपुरकोट बजार भासिन सुरू भएको छ । कर्णाली र प्रदेश नम्बर ५ दुई प्रदेशको सीमाना, तरकारीको उद्गमस्थल कपुरकोट बजार अहिले पहिरोको कारणले संकट र अत्यन्त जोखिममा छ । राप्ती राजमार्गको सल्यान–दाङ सडक खण्डको कपुरकोटमा रहेको खारा पहिरोका कारण राजमार्ग र बजार जोखिममा परेको हो ।

६ दशकदेखि वर्षाको समयमा नियमितरूपमा झरिरहने पहिरो रोकथामका लागि राष्ट्रियस्तरको योजना नआउनुले त्यसको असर राप्ती राजमार्गमा र कपुरकोट क्षेत्रमा परेको स्थानीयहरूको गुनासो छ ।

पहिरोलाई नियन्त्रणको प्रयास दीर्घकालिन रूपमा हुन नसकेको कारणले राप्ती राजमार्गको सल्यान–दाङ सडकखण्ड समेत भासिन थालेको छ । यसलाई अझै रोक्न पहल नभएमा पूर्णरूपमा राजमार्ग पहिरोमा विलय हुने प्राय निश्चित जस्तै छ ।

सो सडक खण्डमा रहेर लामो समय काम गरेका इन्जिनियर शिव नेपालले यसलाई रोकथाम गर्न विशेष अध्ययनको आवश्यकता भएको बताए । जमिनमुनिको समस्याले यस्तो भएको हो यसलाई पत्ता लगाउनलाई विशेषज्ञसहितको टोलीले अध्ययन गर्न जरूरी छ’

उनले भने ‘तीन पहाडको संगम भएको र माटो कमजोर भएकाले यो क्षेत्र अति जोखिममा छ । जिल्लास्तरमा पनि यसलाई अति जोखिममा राखेर संरक्षणको काम भइरहेको छ ।’

सडक इन्जिनियरहरूले पहिलोको संरक्षण नगरे तीन÷चार वर्षका कपुरकोट पूरै जोखिममा रहने र ठूलो धनजनको क्षति हुने बताइरहेका छन् । ‘कपुरकोट पूर्णरूपमा जोखिममा रहेको छ त्यसको संरक्षणको योजना सञ्चालन गर्दा ठूलो रकम खर्च हुन्छ त्यस कारण पनि अब बस्ती स्थानान्तर गर्नुपर्छ’ जिल्ला भूसंरक्षण कार्यालय सल्यानमा पूर्वप्रमुख शेषदत्त चौधरीले भने । क्षति घटाउन बस्ती नै उठाएर अर्काे ठाउँमा सार्नु पर्ने देखिन्छ ।

सल्यान जिल्लाको सबैभन्दा ठूलो पहिरो कपुरकोट खारा पहिरोले राजमार्ग छुन केही मिटर मात्रै बाँकी रहेको छ । यसलाई नियन्त्रण र रोकथाम नगरेमा अबको केही वर्षमै राप्ती राजमार्गको सो सडकखण्ड पूर्णरूपमा विलय हुने जिल्ला भू–संरक्षण कार्यालय पूर्व प्रमुख शेषदत्त चौधरीले बताए ।

कपुरकोटमा दिनानुदिन बढिरहेको कपुरकोट खारा विशाल पहिरोले राजमार्गलाई क्षति गरेर बगाएमा सल्यान, दाङ, रोल्पा, रूकुम, जाजरकोट डोल्पालगायतका जिल्लाहरूको केन्द्रीय सम्पर्कलाई टुटाउने छ भने आवतजावत समेत बन्द हुने तथा लाखौ नागरिकहरू मर्कामा पर्ने निश्चित छ ।

राप्ती राजमार्ग अहिले यि जिल्लाहरूको मुख्यद्वारका रूपमा रहेको छ । यसैगरी कपुरकोट र त्यहाँ रहेको बस्तीमा असर गरे त्यसको प्रभाव दाङको तुलसीपुर बजारमा समेत ठूलो क्षति हुने बताए । राप्ती राजमार्गको कपुरकोटको दक्षिणतिर रहेको पहिरोले राजमार्गलाई मात्रै नभएर जिल्लाका केही सरकारी कार्यालय तथा स्थानीय बजारलाई समेत संकटमा राखेको छ ।

राष्ट्रिय अदुवा बाली अनुसन्धान कार्यक्रमको कार्यालय, सल्यान रोल्पा सडक, कपुरकोट बजारमा समस्या छ । करिब ६५ वर्ष अघिदेखि सुरू भएको पहिरो ७०० मिटर लम्बाई र ३०० मिटर चौडाई तथा ३० मिटर गहिराई रहेको छ ।

पहिरोले १६ हेक्टर जमिन ओगटेको चौधरीले जानकारी दिए । कमेरो सेतो रंगकोे, रातो ग्रेग्रान मिसिएको कालो चिम्टयाइलो तीनथरीको माटो भएकाले पानी पर्दा एकदम कमलो र चिप्लो हुने सुख्खा याममा चट्टान जस्तो कडा हुने भएकाले पनि वढि संवेदनशील पहिरो भएको उनले बताए ।

यसको नियन्त्रणका लागि राज्यले दीर्घकालिन तर ठूलो खालको योजना ल्याउनुपर्ने चौधरीको भनाई छ । पहिरोहरूलाई न्यूनीकरण गर्न सामान्य प्रयास भए पनि ठूलो प्रयास हुन सकेकोे छैन ।

चार वर्ष पहिले पहिरोको कारण कपुरकोटको मुल बजारको क्षेत्रमा भासियो । केही घरहरू पहिरोले लग्यो । बजार क्षेत्रमा राप्ती राजमार्गको केही भाग दुई मिटर तल भासियो । अहिले राजमार्ग र कपुरकोट बजार क्षेत्र पहिरोको कारण भासिरहेको छ ।

पहिरोले बगाउँदा कपुरकोटमा रहेको कालिका मावि पूर्णरूपमा क्षति भएर स्थानान्तरण नै हुनुपरेको छ । अहिले विद्यालय अर्काे स्थानमा सञ्चालन भइरहेको छ ।

बर्सेनी नियमितरूपमा कपुरकोट बजार र राप्ती राजमार्ग भासिन थालेपछि स्थानीयहरू चिन्तित त्रसित हुँदै आएका छन् । कपुरकोट बजार भासिन थालेको स्थानीय व्यवसायी चन्द्रकमल वलीले जानकारी दिए । बजार क्षेत्रमा रहेको झण्डै ३० मिटर सडक र सो आसपासमा रहेका घरहरू भासिन थालेका हुन् ।

राममार्ग भासिदा गएको पहिरोको कारण राप्ती लोकमार्गसँगै रहेको कालिका मावि विस्थापित भएर स्थानान्तरण भएको थियो भने अहिले बस्ती नै विस्थापन हुने अवस्थामा पुगेको छ ।

स्थानीय व्यवसायी वलीले सडकको दक्षिणतिरको जमिन र त्यहाँ भएका घरहरू भासिएको र घरको केही भाग भिरालो भएको र दक्षिणतिरको आधा सडकसमेत भासिएको अवस्थामा छन् ।

राज्यले कुनै पहल गरेको छैन । वर्षायाममा स्थानीयहरू राति घरमा बस्न छोड्ने गरेका छन् भने दिउँसो पनि डराई–डराई घरमा बस्ने गरेको स्थानीयहरूको भनाई छ । पहिरोकै कारण राष्ट्रिय अदुवा बाली अनुसन्धान कार्यालय कपुरकोटसमेत जोखिममा रहेको छ ।

पहिरोका कारण कपुरकोट संकटमा परेको छ, सडकखण्डमा यातायात व्यवसाय सञ्चालन गर्दै आएका सवारीधनी खडक विसीले भने, जमिन भासिएका कारण ढुक्कसँग यातायातका साधन चलाउन समेत अप्ठेरो हुने गरेको छ ।

राप्ती राजमार्ग, कपुरकोट क्षेत्रको बस्ती र व्यापारिक केन्द्रमा आश्रित व्यापारी, कृषकहरूको भविष्य तथा राष्ट्रिय अदुवाबाली अनुसन्धान परियोजनाको कार्यक्रमसमेत जोखिममा रहेको चौधरीको तर्क छ । त्यस्तै दाङ तुलसीपुर बसपार्क क्षेत्रको बस्ती, रक्षाचौर टरिगाउँ उरहरीसमेतको हजारौं बस्तीहरूको बिजोग हुने अवस्था आउन सक्नेछ ।

सल्यानका प्रदेशसभा सदस्य तथा कर्णाली प्रदेशका आर्थिक मामिला मन्त्री प्रकाश ज्वालाले कपुरकोटको खारा पहिलोको समस्या रहेको बताए । उनले आफू जनप्रतिनिधि भएदेखि केही प्रयास गरिरहेको भन्दै केन्द्रीय सरकारको समन्वयमा मास्टर प्लान निर्माण योजना अघि सानुपर्ने अवस्था आएको बताए ।

‘पहिलेभन्दा धेरै काम भएको छ, मन्त्री ज्वालाले भने, तर खतरा कायमै छ, यसलाई व्यवस्था पनि गर्न सकिने भने ठूलो विपद् आउनसक्छ । उनले संघसँगको समन्वयमा क्षेत्र प्रदेशको प्राथमिकतामा रहेको बताए ।

४२ सालदेखिको प्रयास

तत्कालिन जिल्ला भू–संरक्षण कार्यालय सल्यानले ४२ सालदेखि पहिरो नियन्त्रणका लागि वार्षिक रूपमा कार्ययोजनामा राखेर गर्दै आएको थियो । एकलाख बढी बराबरको तारजाली बाँध्ने काम गरिरहेको बताएको छ । ठूलो रकम नभएकाले सानोतिनो बजेटले तारवार वायु इन्जिनिरिङको काम मात्रै भूसंरक्षणले सामान्य रोके पनि दीर्घकालिन नभएको चौधरीको भनाई छ ।

अहिले उक्त कार्यालय जिल्लामा छैन । अन्य निकायले यसतर्फ ध्यान दिएका छैनन् । उनले ४२ सालदेखि अहिले यो पहिरोका लागि झण्डै एक करोड जति खर्च भएको पूर्व प्रशासकहरूको आँकलन छ । राष्ट्रिय ठूला योजना रोकथामका लागि नआए पहिरोले सारा बगाउने स्थानीयहरू बताउँछन् ।

मनपर्न सक्छ

दाङका २ जनामा कोरोना संक्रमण

जेठ ०२, २०७७

लोकतन्त्र स्थापनाको १४ वर्ष

बैशाख ११, २०७७

अपाङ्गता अधिकारसम्बन्धी अभिमुखीकरण

पुष २४, २०७५

सानीभेरी छुवाछुतमुक्त घोषित

चैत २८, २०७५

इकाई कमिटी गठन

कार्तिक १७, २०७६

अवल, द्वोयम, सिम चाहारको शैक्षिक प्रणाली

असार ३०, २०७६

sidebar5
sidebar7

सर्वाधिक पढिएको

...

उपमहानगरका गाडीमा जिपिएस ट्रयाकिङ

5121

असार २३, २०७५ | समाज

...

मदिराको तालमा काबा मेयर र स्वकीय सचिवकोे चर्तिकला, पदीय मर्यादा गुमाउँदा ….

4527

बैशाख २०, २०७७ | समाचार

...

निर्माणमा लापरवाही गर्ने दुई ठेकेदार समातिए

3591

जेठ १०, २०७५ | समाज

...

साम्यवाद पशु चौपायामा आयो

3096

जेठ ०९, २०७६ | विचार

...

साढे आठ केजी चरेस बरामद

3074

असोज ०२, २०७६ | समाचार

...

लमहीमा जेसिज सप्ताह

2761

कार्तिक २५, २०७६ | समाज

...

बजेटले निरास बनाएको दाङ

2448

जेठ १७, २०७५ | समाज

...

संस्कृति जोगाउन संग्राहलय

2403

साउन २१, २०७५ | समाज

सम्पर्क

Tulsipur Sub Metropolitan City- 5, Dang
Phone: 082-523460

हाम्रो बारेमा

ePradeshToday.com was launched in December,2017 at Dang, Nepal. We are totally focused on providing premium news, views and other materials to Nepalese People. We will try to raise the voice of Pradeshs for betterment of Nepalese society. If you have any further questions or concern, feel free to email us at ptodaydaily@gmail.com or info@epradeshtoday.com

समाजिक संजाल

Pradesh Today

© 2018 PradeshToday . All Rights Reserved. Powered By : Upasarga Technology.